Nina Paninnguaq Skydsbjerg Kristiansen erninerminut atatillugu sulinngiffeqareerluni maanna NAPA-mut uteqqippoq. Nina august 2021-mi siunnersortitut sulilerpoq. Maanna uteqqikkami pissutsit allanngorsimapput. Nina maana pisortap tullersortaatut atorfinitsinneqarsimavoq – aamma pisortap sinniisuatut 1. august 2022-mi atorfeqalissalluni!
Nina Paninnguaq Sisimiuni inunngorsimavoq, kisianni Nuummi peroriartorsimalluni. Isiginnaartitsisunngornissani sivisunerpaamik sinnattorisimavaa – kisianni 2004-mi filmiliutip tunuani sulineq misilikkamiuk nuannarilersimavaa. Filmiliornermik ingerlataqarneq angerlarsimaffigisutut suliffigisimavaa. Ukiullu marluk qaangiummata nutaamik misilitaqarusulersimavoq. Namminersortutut. Tassani assigiinngitsorparujussuit suliniutit suliarissimavai ilaatigut nipilersornermi, isiginnaartitsinermi, ussassaarinermi, filmiliornermi aamma tv-lerinermi, piffissani tamaat kalaallit suliaannut atorsimavaa, nunatsinneersut nunanilu allaneersut suleqatigalugit.
– Eqqumiitsuliorneq kulturilu assut soqutigiuaannarsimavakka. Kisianni inuunerup ingerlanerani pinngorartitsinermut sinaakkutit qitiutikkiartuinnarsimavakka. Inuuninni piginnaanilipparpassuit naapittarsimavakka, aamma piginnaasaqarnerup inuuniutigisinnaaneranut aqqutaasinnaasoq eqqarsartuaannarsimallunga, Nina oqarpoq.
Filmiliornermik ingerlataqarnerup saniatigut Ninap atuarnissani assut nuannaraa. Atuakkat oqaluttualiat saniatigut atuakkat immikkut suliaasunut tunngasut atuartarpai. Taava 12-inilli ukioqarallaramili allattarsimavoq. Paasisaq nuanneq? Assani uninngatippiarsinnaanngilai – taamaattumik nuersaangaatsiartarpoq.
Siunnersortimit pisortap tullersortaanut ikaarsaarneq pissusissamisoortoq
Nina NAPA-mi siunnersortitut aallartippoq. Tassa imaappoq aningaasaqarneq kulturimullu tapiisarfik akisussaaffigisimavai, tassani inuit suliniutiminnut aningaasanik qinnuteqarniartut ikiorlugillu siunnersortarsimavai. Suliffimmullu uterami alloriaqqissimavoq pisortallu tullersortinngorsimalluni.
– Isumaqarpunga atorfimmut allamut nuukkama imatut malugivallaarnagu. Ilumut akisussaaffikka amerlinerupput. Aallaqqaammulli oqarsimavunga amerlanernik akisussaaffeqarusullunga. Pissusissamisoortutut misigaara. Suliaqarlunga nuannaraara, taamaattumik sulisitsisuma piginnaasaqarninnut tatiginninnera tanngassimaarutigaara.
Pisortap tullersortaatut sulinissaq Ninamut isumaqarpoq sorpassuit ataatsikkut suliarisinnaanissaat – kiisalu qanoq inerneqassanersut siumut takusinnaanissaa. Peqatigitillugu aamma aaqqissuulluagaasumik sulisinnaaneq nuannarineqartariaqarpoq. Sooq NAPA-mi sulinissani toqqarsimavaa? “Nerriviup illua’ tungaaniinneq qanoq innersoq” takorusussimagamiuk.
– Ukiorpassuarni qinnuteqaasiortarneq inuuniutigisimavara, aamma inuunerma ilaani takorusutsassimavara suleriaaseq qanoq ittuunersoq. NAPA-p suliniutit assigiinngitsorpassuit tapiiffigisarpai aamma suliniutit assigiinngitsut ingerlattarlugit. NAPA aamma uanga ukiut ingerlanerini pissarsiaqarfigisimasama ingerlatitseqqiffissaattut isigisimavara. Ikiorneqarneq, ilitsersorneqarneq minnerunngitsumillu tapersersorneqarneq. Meeqqat inuusuttullu inuunerminni namminneq aqqutissaminnik nassaarniarnerini kajumitsilissallugit soqutigilluinarpara – soorlu uanga aamma nammineq taamaaliorsimasunga, Nina naggataagut oqarpoq.
Nina pisortap tullersortaatut utersimagaluarluni, aamma 1. august 2022 aallarnerfigalugu pisortaagallartutut sulissaaq, pisortap nutaap sulilernissaata tungaanut.
Nutaarsiassat takunngitsoorpigit?
Nunani Avannarlerni kalaallisut oqaloqatigiinnerit: Nunat Inoqqaavisa ilisimasaat (Indigenous Knowledge)
Vivi Vold, Inuiaat kulturiat oqaluttuarisaaneranilu kandidatip nunat inoqqaavisa ilisimasaasa aamma nunat killermiut ilisimasaasa akornanni aporaaffiit, unammilligassat aamma ungasissutsit oqaluuserai. Oqaloqatigiinneq takuuk imaluunniit tusarnaaruk. NAPA sapaatit akunnerini aggersuni Nunani Avannarlerni kalaallisut oqaloqatigiinnerit saqqummiukkumaarpaai. Isiginnaagassiami siulleq Vivi Vold oqaloqatigaarput. Oqaloqatigiinneq videotut isiginnaarsinnaavat imaluunniit podcastitut tusarnaarsinnaavat. Malugiuk. Vivi
NAPA kujataanut angalalersoq: Suliniutinnut taperneqarnissat pillugu naapitsigut
Eqqumiitsuliornermut kulturilerinermilluunniit suliniutimik pilersaaruteqarpit? Imaluunniit atuarfit nunat avannarlerni paarlaateqatigiikkusuppa? Taava maanna nunat avannarlerni taperneqarnissannut siunnersortinnissat periarfissaraat. Naapinnissamut attavigitigut. Septembarip aallartinneranni NAPA, Nunat Avannarlerni Piorsarsimassutsikkut Attaveqaat kujataani sumiiffinnut assigiinngitsunut atuarfiit qinnuteqarusuttunullu naapinniarlugit angalaartussaavoq. Peqatigiiffiit atorfeqarfiillu meeqqanut inuusuttunullu suliaqartartut naapikkusuppagut. Inuit ataasiakkaat assinganik suliaqartartut aamma naapikkusuppagut. Immaqa
Qinnuteqarnissamut piffissarititaasup tullia tassaavoq januarip 15-at
NAPAp Kulturimut Tapiisarfia ukioq 2023-mi aningaasaliissutissatut immikkoortitarisimasai nungupput. Taamaalilluni aamma qinnuteqarneq, decembarip 15-iat nallertinnagu qinnuteqarfiusussaagaluartoq taamaatinneqarpoq. Kulturimut Tapiisarfimmut soqutiginnittoqarsimaqaaq. Inuit amerlasuut NAPA atorluarnikuuaat, tamannalu pillugu qinnuteqartorpassuarnut tamanut qujarusuppugut. 2024-mi aningaasanik agguaasseqqinnissatsinnut qilanaarpugut, qinnuteqarnissamut piffissarititaasoq tullia pissaaq januaarip 15-ianni. 2024-mi 3.000.000 koruuninik Kulturimut Tapiisarfik aningaasaliissutissanik agguagassaqassaaq.
Tarnima nammatai
Hanne Gukkilu 2018 aasaagaa Tivolimi naapimmata suliniut naalaatsornerinnakkut pinngorpoq. Eqqumiitsuliortut taakku marluk isumaqatigiipallapput arlaanik pilersitsisariaqarlutik. Isiginnaartitsinissamik isumassarsiaat erniinnaq pingasoqiusanngorluni ineriartorpoq, isiginnaartitsissut, saqqummersitsineq atuagarlu. ”Tarnima nammatai” isiginnaartitsissusiaavoq isiginnaartunut attaveqartoq. Isiginnaartitsissussap isiginnaartitsinermini inuttaaffissani ilikkareersimallugu isiginnaartitsiffissaminut iserpoq isiginnaariartorlu isiminik attaveqarfigilereerlugu. Qungujuppoq isiminillu ilassilluni, apererususulersitsilluni, ”ajunngik?” Isiginnaartitseqatissanili saakkamigit, isiginnaarianut