Kalaallit inuusuttut marluk Nunat Avannarlermiut inuusuttaannik allanik naapitsisisut
Assimi takuneqarsinnaapput Karen Olsen-Lyberth, Sorlak, savalimmiormiu Sanna Nolsøe-Djurhuus aamma Nina Titussen, Sukorseq. Assiliisoq: Morten Rude
Nunat Avannerlermiut tamat inuusuttaannit peqataaffigineqartumik Ungetræningimi ullut 1.-3. oktober 2021 ingerlanneqartumi kalaallit inuusuttut marluk Sorlammit Sukorsimillu peqataasimapput.
Inuusuttut 50-it nunani avannarlerni arfineq pingasuneersut Københavnip eqqaani qeqertami ungdomsøenimiissimapput, nunat akornanni suliniutinik pissanganartunik ineriartortitsisimallutik. Dansk Ungdoms Fællesråd (DUF) ” Nordens Unge i Bæredygtige Fællesskaber” NUBF danskit Meeqqanut Ilinniartitaanermullu ministeriaqarfia suleqatigalugu suliniummik pilersitsisuupput.
Sulimiummut siunertaavoq avannaamioqatigiit inuusuttaasa nukittuumik attaveqatigiinnissaat piujuartumillu peqatigiinnissaat. Inuusuttut sungiusarnerat Ungetræningen ornigulluni naapeqatigiittarfiuvoq, inuusuttut naapeqatigiittarput pilersaarusiaminillu ineriartortitseqatigiittarlutik. Suliamut aningaasaliissutinik illuartitsisoqarsimavoq – Den Nordiske Ungepulje – inuusuttut sammisassanik ineriartortitaannut naammassisaannulllu aningaasaliissutaasussat.
Inuusuttut namminneerlutik naapinnissaannut, namminneerlutik sammisassaqartinnissaannut qulequttanillu soqutiginartitaminnik sammisaqarnissaannut aningaasaliissutit periarfissiipput.
”Qinnuteqaasiornissamut ilikkagaqarpunga, nunallu avannarlerni inuusuttut allat suleqatigisinnaasakka naapippakka. Ingammik Savalimmiormiut inuusuttaannik naapitsilluarpunga. Taakkulu peqatigiilluta inuusuttut Kalaallit Nunaannneersut Savalimmiuneersullu pisuttarnissaannik pilersaarusiussaagut, kingornalu angaasaliissutissanik qinnuteqarumaarluta. Sisimiunit Kangerlussuarmut pisoqatigiinnerit pilersinneqarnissaat ineriartortinniarparput. Pisoqatigiinnerni inuusuttut imminnut tatiginerulernissartik anguniassavaat. Angalaneq akisoorujussuuvoq taamaattumik aangalanissamut aningaasartuutissatik siumoortumik eqqarsaatigivallaartariaqassanngilaat”, oqarpoq Karen Olsen-Lyberth Sorlak-mi siulersuisunut ilaasortaq, pisuffissami eqqartorneqartumi nammineq pisoqataareersimasoq, aammalu siunissaq eqqarsaatigalugu allanik pilersaaruteqalereersimasoq. Nina Titussen Sukorsimiit aamma peqataavoq.
Kina qinnuteqarsinnaava?
Kikkulluunniit inuusuttut ataatsimoorlutik namminneerlutik sammisassanik suliniuteqartut, nunani avannarlerni inuusuttut peqatigiiffiini ilaasortat, ikinnerpaamik nunat marluk peqataaffigisaannik sammisaqartitsinissaminnut isumassarsiatsialallit pileraarutitsialallillu aningaasaateqarfimmut qinnuteqarsinnaapput. Sammisaqartitsinissamut suliniutinut minnerpaamik nunat marluk akuutinneqarpata DKK 10.000-70.000-it qinnutigineqarsinnaapput, aammalu sammisaqartitsinissamut pilersaarutsialaat nunanit pingasunit peqataaffigineqartussatut DKK 10.000-100.000-inik qinnuteqarfigineqarsinnaallutik.
Sammisaqaartitsinissamut pilersaarusiorlutik suliaqartut namminneq piumassusertik tunngavigalugu sulissapput inuusuttullu nammineerlutik pilersaarumminnik ineriartortitsillutillu piviusunngortitsinissartik akisussaaffigissavaat. Inuusuttut sungiusarnissaannut periarfissat marluupput. 1) Samiisaqartitsinissamut pilersaarusiat FN-p Nunarsuarmut anguniagaanut ataatsimut arlalinnulluunniit tunngassuteqassammata, aammalu 2) Peqataatitsinissamut suliniutaassammata.
Ingerlateqqiguk
Nutaarsiassat allat
NAPA-p suleqatit nutaat tikilluaqquai
NAPA-p siunnersortitut Nina Paninnguaq Skydsbjerg aamma attaveqatigiinnermi suleqatitut misiliisutut Maasi Brøns Chemnitz NAPA-mi atorfinitsinneqarnerat nuannaarutigeqalugu tikilluaqquai NAPA-p assut nuannaarutigalugu oqaluttuarisinnaavaa Nina Paninnguaq Skydsbjerg siunnersortitut nutaatut atorfinitsissimagamiuk. Atorfimmut tassunga 23-t nunatsinniit qinnuteqarsimapput, Nina Paninnguaq Skydsbjergillu inuit amerlasuut pikkorissut akornanni atorfik pivaa. Nina Paninnguaq Skydsbjergip siunnersortitut nunani
Issittumi suliniuteqartut tapiiffigineqarnissaminnut maanna qinnuteqarsinnaapput
Ukiut tamaasa Nunat Avannarliit Naalakkersuisuisa Siunnersuisoqatigiivi Issittumi Suleqatigiinnermut Tapiissuteqartarfik aqqutigalugu 7,3 mio. kr.-nik agguaassisarpoq. Ukkatarineqartoq tassaavoq Issuttumi suliniuteqartut piujuartitsinissamut siuarsaaqataanissaat. Qinnuteqarneq maanna ammarpoq. Februarip 15-iata tungaanut qinnuteqartoqarsinnaavoq. NAPAp Ilisimatusarfiullu tapiissuteqarfik aquppaat. Issittumi Suleqatigiinnermut Tapiissuteqartarfik 2023-imi makku ilaatigut tapiissuteqarfigaai: The Circumpolar Maternal and Child Health group,
NAPAmi Kulturimut Tapiisarfik 200.000 kr. tungaanut aningaasanik qinnuteqarfissaq kingusinnerpaamik qinnuteqarfigineqarsinnaavoq oktobarip 15-ianni
NAPA, Nunani Avannarlerni Piorsarsimassutsikkut Attaveqaat, Kulturimut Tapiisarfia qinnuteqaatinik amerlasuunik nuannersunik pisarpoq. Kisianni kulturilerinermi siunissaq piujuartoq pillugu suliniutinik qinnuteqartut amerlavallaanngillat. NAPA suliniutinik piujuartitsinermut immikkut sammisaqartunik ujartuivoq. 100.000-niit 200.000 kr. tungaanut NAPAp Kulturimut Tapiisarfimmut qinnuteqarnissaq oktoberip 15-ianni killeqarpoq. NAPA, Kulturimut Tapiisarfia nunarsuarput siunissaa ukkataralugu eqqumiitsuliornikkut kulturilerinikkullu
Kalaallit Nordjobbimut qinnuteqarsimasut marloriaatinngorput
NAPA-mit paasisitsiniaaneq sukumiisoq kinguneqarpoq Nordjobb tassaavoq inuusuttunut nunani avannarlerni najugalinnut Nunani Avannarlerni nunamut allamut aasaanerani ukiulluunniit ilaani suliartorsinnaanermut periarfissaq. Kalaallit Nunaannut inuusuttut suliartorlutik tikittartut ukiumut 80-90-it missaanniittarput. Kalaallit nunanut allanut suliartortartut taama amerlatiginngillat. Kalaallimmi qinnuteqartartut aggguaqatigiissillugu ukiumut 5-6-iusarput. NAPA ukioq manna angalatitaqarsimavoq, Nordisk Ministerrådip ataani