Kalaallit inuusuttut marluk Nunat Avannarlermiut inuusuttaannik allanik naapitsisisut
Assimi takuneqarsinnaapput Karen Olsen-Lyberth, Sorlak, savalimmiormiu Sanna Nolsøe-Djurhuus aamma Nina Titussen, Sukorseq. Assiliisoq: Morten Rude
Nunat Avannerlermiut tamat inuusuttaannit peqataaffigineqartumik Ungetræningimi ullut 1.-3. oktober 2021 ingerlanneqartumi kalaallit inuusuttut marluk Sorlammit Sukorsimillu peqataasimapput.
Inuusuttut 50-it nunani avannarlerni arfineq pingasuneersut Københavnip eqqaani qeqertami ungdomsøenimiissimapput, nunat akornanni suliniutinik pissanganartunik ineriartortitsisimallutik. Dansk Ungdoms Fællesråd (DUF) ” Nordens Unge i Bæredygtige Fællesskaber” NUBF danskit Meeqqanut Ilinniartitaanermullu ministeriaqarfia suleqatigalugu suliniummik pilersitsisuupput.
Sulimiummut siunertaavoq avannaamioqatigiit inuusuttaasa nukittuumik attaveqatigiinnissaat piujuartumillu peqatigiinnissaat. Inuusuttut sungiusarnerat Ungetræningen ornigulluni naapeqatigiittarfiuvoq, inuusuttut naapeqatigiittarput pilersaarusiaminillu ineriartortitseqatigiittarlutik. Suliamut aningaasaliissutinik illuartitsisoqarsimavoq – Den Nordiske Ungepulje – inuusuttut sammisassanik ineriartortitaannut naammassisaannulllu aningaasaliissutaasussat.
Inuusuttut namminneerlutik naapinnissaannut, namminneerlutik sammisassaqartinnissaannut qulequttanillu soqutiginartitaminnik sammisaqarnissaannut aningaasaliissutit periarfissiipput.
”Qinnuteqaasiornissamut ilikkagaqarpunga, nunallu avannarlerni inuusuttut allat suleqatigisinnaasakka naapippakka. Ingammik Savalimmiormiut inuusuttaannik naapitsilluarpunga. Taakkulu peqatigiilluta inuusuttut Kalaallit Nunaannneersut Savalimmiuneersullu pisuttarnissaannik pilersaarusiussaagut, kingornalu angaasaliissutissanik qinnuteqarumaarluta. Sisimiunit Kangerlussuarmut pisoqatigiinnerit pilersinneqarnissaat ineriartortinniarparput. Pisoqatigiinnerni inuusuttut imminnut tatiginerulernissartik anguniassavaat. Angalaneq akisoorujussuuvoq taamaattumik aangalanissamut aningaasartuutissatik siumoortumik eqqarsaatigivallaartariaqassanngilaat”, oqarpoq Karen Olsen-Lyberth Sorlak-mi siulersuisunut ilaasortaq, pisuffissami eqqartorneqartumi nammineq pisoqataareersimasoq, aammalu siunissaq eqqarsaatigalugu allanik pilersaaruteqalereersimasoq. Nina Titussen Sukorsimiit aamma peqataavoq.
Kina qinnuteqarsinnaava?
Kikkulluunniit inuusuttut ataatsimoorlutik namminneerlutik sammisassanik suliniuteqartut, nunani avannarlerni inuusuttut peqatigiiffiini ilaasortat, ikinnerpaamik nunat marluk peqataaffigisaannik sammisaqartitsinissaminnut isumassarsiatsialallit pileraarutitsialallillu aningaasaateqarfimmut qinnuteqarsinnaapput. Sammisaqartitsinissamut suliniutinut minnerpaamik nunat marluk akuutinneqarpata DKK 10.000-70.000-it qinnutigineqarsinnaapput, aammalu sammisaqartitsinissamut pilersaarutsialaat nunanit pingasunit peqataaffigineqartussatut DKK 10.000-100.000-inik qinnuteqarfigineqarsinnaallutik.
Sammisaqaartitsinissamut pilersaarusiorlutik suliaqartut namminneq piumassusertik tunngavigalugu sulissapput inuusuttullu nammineerlutik pilersaarumminnik ineriartortitsillutillu piviusunngortitsinissartik akisussaaffigissavaat. Inuusuttut sungiusarnissaannut periarfissat marluupput. 1) Samiisaqartitsinissamut pilersaarusiat FN-p Nunarsuarmut anguniagaanut ataatsimut arlalinnulluunniit tunngassuteqassammata, aammalu 2) Peqataatitsinissamut suliniutaassammata.
Ingerlateqqiguk
Nutaarsiassat allat
Naapitta – Let’s meet! NAPA Sorlak-lu Nuummi inuusuttunik saamit inuusuttut naapinnissaanut kulturikkut avitseqatigiinnissaannullu ujaarlerput
NAPA, Nunani Avannarlerni Piorsarsimassutsikkut Attaveqaat aamma Sorlak Dansk Ungdomsfællesråd peqatigalugu Saamit kulturikkut avitseqatiginissaanut suleqatigiipput. Nuummi inuusuttunut periarfissatsialak. NAPA, Nunani Avannarlerni Piorsarsimassutsikkut Attaveqaat aamma Sorlak, Kalaallit Nunaanni meeqqat inuusuttullu siunnersuisoqatigiiffiat, Dansk Ungdoms Fællesrådi peqatigalugu Nuummi inuusuttut saamillu inuusuttut kulturikkut avitseqatigiinneq pillugu suleqatigiipput. “Naapitta – Let’s meet!”-ip
Qinnuteqarnissamut piffissarititaasup tullia tassaavoq januarip 15-at
NAPAp Kulturimut Tapiisarfia ukioq 2023-mi aningaasaliissutissatut immikkoortitarisimasai nungupput. Taamaalilluni aamma qinnuteqarneq, decembarip 15-iat nallertinnagu qinnuteqarfiusussaagaluartoq taamaatinneqarpoq. Kulturimut Tapiisarfimmut soqutiginnittoqarsimaqaaq. Inuit amerlasuut NAPA atorluarnikuuaat, tamannalu pillugu qinnuteqartorpassuarnut tamanut qujarusuppugut. 2024-mi aningaasanik agguaasseqqinnissatsinnut qilanaarpugut, qinnuteqarnissamut piffissarititaasoq tullia pissaaq januaarip 15-ianni. 2024-mi 3.000.000 koruuninik Kulturimut Tapiisarfik aningaasaliissutissanik agguagassaqassaaq.
NAPA siunnersortimik suliniutinullu aqutsisumik sulisussarsiorpoq (atorfik ataaseq)
Nunani avannarlernit issittumiillu kulturit arlallit ataatsimoorfianni sulinissat soqutigaajuk? Nunani Avannarlerni Ministerit Siunnersuisoqatigiivisa ataanni amerlanata nukittuujullutali suleqatigiippugut, suleqatitaartussaallutalu! Suliassatta pingaarnersaat tassaavoq, issittumut tunngassutillit nunani avannarlerni takuneqarlutillu naleqartinneqarnissaat – tamanna anguniarlugu arlalinnik iliuuseqartarpugut. Suliassatit ilaatigut tassaassapput, NAPA-p nammineerluni kulturikkut suliniutaanik suliniutinik aqutsinerit, sammisassaqartitsilluni pikialaartitsinerit, qinnuteqartunik siunnersuinerit aamma
Siunissamut ikaartarfik
Nunani Avannarlerni Piorsarsimassutsikkut Attaveqaat – NAPA-p ukiorpaaluit inuusuttut namminneq ineriartorsinnaanissaannut periarfissanik tuniorartarsimavai. Periarfissat eqqumiitsuliornerminnaq atuutsinngillat, ilinniagaqarnermulli aamma attuummassuteqarlutik. Taamaammat NAPA ilinniartunutNuummi allaffeqarfitsinni praktikkersinnaanissamut periarfissiisarpoq. NAPA suliffeqarfiuvoq assigiingitsunik kulturimut tunngasunik suliaqartartoq. Anguniakkatta akornanniippoq, kalaallit nunallu avannarlermiut allat kulturilerisut inuunerannik ineriatortitseqataanissaq, tapiisarneq uummarissaanerlu, meeqqanut unuusuttunullu suliniutit salliutillugit.