Issittumi Suleqatigiinnermut Tapiissuteqartarfik agguaassivoq: Kalaallit Nunaanni piujuartitsinermik suliniutit tapiiffigineqarput
Nunat avannarliit Ministeriisa Siunnersuisoqatigiivisa Issittumi Suleqatigiinnermut Tapiissuteqartarfiat, nunat avannarliit Issittumi nunallu allat iluaqutissaannut suleqatigiinnermik siuarsaanissamik siunertalik, suliniutinut pissanganartunut arlalinnut aningaasaliissuteqarsimavoq, ilaatigut Siu-Tsiu-mut aamma MIO-mut.
Nunat Avannarliit Ministeriisa Siunnersuisoqatigiivisa Issittumi Suleqatigiinnermut Tapiissuteqartarfiat, NAPA-mit – Nunat Avannarlerni Piorsarsimassutsikku Attaveqaatimit aamma Ilisimatusarfimmit aqunneqartoq, ukioq manna suliniutinut 22-nut aningaasaliissuteqarpoq. Ukioq manna qinnuteqaatit 56-it tiguneqarmata, 2022-mut 2023-mullu sanilliullugit amerlanerujussuupput, tamannalu Issittumi piujuartitsinermik kulturimillu suliniutinik siuarsaanissamut soqutiginninnerulernermut pimoorussinerulernermullu takussutissaavoq.
Suliniutinut tapiissutigineqartunut assersuuteqariarta:
Siu-Tsiu — Arctic-Art-Works
Qaqortumi suliniut Siu-Tsiu, inuusuttut toqqissisimasumik ineriartorfissaannik pilersitsinissamik siunertaqarpoq. Qaqortumi naqiterivimmik pilersitsinikkut suliniut kalaallit eqqumiitsuliornermik piginnaasallit tapersersorniarlugit siuarsarniarlugillu suliniuteqarpoq, tamatumalu saniatigut inuusuttut eqqumiitsuliornermik naqiterinermilu piginnaasanik ineriartortitsinissamut periarfissaqartinniarlugit. Suliniut tamanna suliffissanik pilersitsinissamut aamma inuusuttut piginnaasaannik nammineersinnaanerannillu nukittorsaataassaaq. Siu-Tsiu Danmarkimi Grennessminde aamma Norgep avannaani Daiddadallu suleqatigai, eqqumiitsuliorneq kulturikkullu paarlaasseqatigiittarneq aqqutigalugu inuusuttunut toqqissisimasumik ineriartorfissamik pilersitsinissaq siunertaralugu.
Suliniut 350.000 koruuninik aningaasaliiffigineqarpoq.
MIO – Kalaallit Nunaanni meeqqat naammagittaalliortarfianik pilersitsisoqarsinnaanersoq misissuineq
MIO, Kalaallit Nunaanni meeqqat pisinnaatitaaffiinik sullissivik, Kalaallit Nunaanni meeqqat naammagittaalliortarfiata pilersinnissaanut aqqutissiuussisumik misissuinermik suliaqarpoq. Suliniummi siunertaavoq meeqqat pisinnaatitaaffiisa malinneqarnerulernissaat qulakkeerniarlugu, Nunavummi, Islandimi Danmarkimilu ilisimasat misilittakkatillu atornerisigut. Siunertaavoq Kalaallit Nunaanni meeqqat toqqaannartumik naammagittaalliorsinnaanissaat, pisinnaatitaaffiisa ataqqineqarnissaannik qulakkeerinnissinnaasumik, pisariaqartumillu ikiorneqarnissaannut. Suliniut tamanna Kalaallit Nunaanni meeqqat pisinnaatitaaffiinik nukittorsaataassaaq, meeqqanullu atugassarititaasunik pitsaanerusunik pilersitsissaaq.
Suliniut 300.000 koruuninik aningaasaliiffigineqarpoq.
Aningaasat katillugit nunani avannarlerni arlalinni, ilaatigut Danmarkimi, Sverigemi, Finlandimi Kalaallit Nunaannilu, suliniutinut agguaanneqarput.
NAPA-p suliniutit pingaarutillit taakku tapersersorniarlugit tulluusimaarutigaarput, taakkumi Kalaallit Nunaanni eqqumiitsuliornermik kulturimillu siuarsaaginnanngillat, aammali inuusuttut periarfissaannik pisinnaatitaaffiinillu nukittorsaasuupput. Suliniutit ineriartornerat inuiaqatigiinnullu pitsaasumik sunniuteqarnerat malinnaaffigissallugu qilanaaraarput.
Nunani avannarlerni suleqatigiinnermut ministerit aningaasanut immikkoortitsinermut akisussaanerpaapput, Nunanilu Avannarlerni Issittoq pillugu Siunnersuisoqatigiit (NRKA) aningaasanik agguaassinermut akisussaapput, NAPA-p Ilisimatusarfiullu ataatsimoorlutik aningaasanik aqutsineq akisussaaffigaat. Naliliisartut, ph.d.-itut ilisimatusartut issittumilu suliffissaqartitsivimmit immikkut ilisimasallit, soorlu inuussutissarsiortut, kulturikkut suliaqartut aningaasaqarnikkullu ilisimasallit, qinnuteqaatinik nalilersuiqataapput. Nunani Avannarlerni Ministerit Siunnersuisoqatigiivi Tapiissuteqarfimmut aningaasaliisuuvoq.
Maannakkut suliniutit sorliit Issittumi Suleqatigiinnermut Tapiissuteqartarfik aqqutigalugu aningaasaliiffigineqarnersut takukkit:
| Qinnuteqartoq | Suliniut | Nunaq | |
| Jarvik Geoconsulting AB | The Ikaite columns – past and future, and prospects in a changing Arctic – 3rd year | Sverige | |
| Copenhagen Business School | Towards a socially just transition in the Arctic: Exploring, theorizing and disseminating best practice in meaningful stakeholder engagement for communities | Danmark | |
| University of Oulu | Arctic Healthy Aging communities: Safe and inclusive outdoor environment and public spaces (The Nordic AHA-Communities) | Finland | |
| International Work Group for Indigenous Affairs (IWGIA) | Monitoring Indigenous Peoples’ rights in Sápmi – Phase 3 | Danmark | |
| University of Lapland | Sustainable Indigenous Tourism in the Nordic Arctic | Finland | |
| Greenland Institute of Natural Resources | Enhancing narwhal conservation for sustainable Arctic development through innovative monitoring technologies | Kalaallit Nunaat | |
| MIO | Kalaallit Nunaanni meeqqat naammagittaalliortarfianik pilersitsisoqarsinnaanersoq misissuineq | Kalaallit Nunaat | |
| University of the Faroe Islands | Genetic diversity in fish species in the Arctic ecosystem | Savalimmiut | |
| Aileen Espiritu (UiT – The Arctic University of Norway) | ARCSUS+SDG: Governing Arctic Urban Sustainability through the lens of the UN’s Sustainable Development Goals | Norge | |
| Old Friends Industries | YOUR STORY OUR FUTURE – Defining Arctic Leadership | Danmark | |
| The Arctic Council’s Working Group on the Protection of the Arctic Marine Environment (PAME) | Cape Town Agreement: Safety of fishing vessels in the Arctic | Island | |
| Hrimfare HB | Sailing4Science Arctic-Sustainable arctic sailing tourism with cocreation of citizen science for benefits of local communities and the arctic research agendas | Sverige | |
| The Arctic Council’s Working Group on the Conservation of Arctic Flora and Fauna (CAFF) | Arctic Biodiversity Monitoring Toolkit Phase III | Island | |
| University of Iceland, Department of Geography and Tourism | Tourism Employment in the Arctic: Towards Decent Work | Island | |
| In futurum | Stemmer i Norden: Et kunstnerisk sprog for retfærdighed & inklusion | Danmark | |
| Siu Tsiu | Arctic Art Works | Kalaallit Nunaat | |
| Tænketanken for Digital Infrastruktur | Infrastrukturel udsathed i Arktis / Infrastructural deprivation in the Arctic | Danmark | |
| Arctic Mayors’ Forum | Strengthening Local Voices in Arctic Governance | Norge | |
| PAME | Sixth meeting of the Arctic Shipping Best Practice Information Forum | Island | |
| Aarhus University | Flushwatch: An educational program on litter flushed from the toilet to the sea | Danmark | |
| PAME | A 10-year trend in Arctic Tourism vessels | Island | |
| NORDTING – Amund Sjølie Sveen | PanArcticVision 2024-26 | Norge | |
Nutaarsiassat takunngitsoorpigit?
NAPA-p kulturimut tapiisarfianut nutaamut qinnuteqaat siulleq tigusimavaa
NAPA nutaamik nittartagartaarpoq nutaamillu Kulturimut tapiisarfimminut qinnuteqartarfittaarluni. Nittartagaq nutaaq atulerniariartoq qinnuteqaat siulleq takkuppoq: Ilulissani Maniitsumilu meeqqanik inuusuttunillu pinngorartitsinikkut workshoppertitsineq pillugu qinnuteqaat. Qinnuteqartarfiup nutarsarneratigut NAPA-mut qinnuteqarneq ajornannginnerulerpoq. NAPA-p nittartagartaavani ilaatigut suliniutit taperneqarsimasut pillugit atuartoqarsinnaavoq aamma nammineq qinnuteqaatissamut isumassarsiortoqarsinnaalluni. Oqaatsit soorunami pingasut atorlugit atuartoqarsinnaavoq: Kalaallisut, skandinaviamiusut tuluttullu.
Inuusuttut atuakkiortunngortussamaatit oqaluttualiatik ersinartulikkersaarutiliatik Nuummi allannermut bootcampini aaqqissorpaat
Inuusuttut allannermik piginnaasallit Allatta!-mut peqataasimapput. Peqataasullu Paninnguaq Boassen aamma Sørine Steenholdt peqatigalugit ersinartulikkersaarutitik pitsaanerulersillugit suliarisimavaat. Atuakkialerineq aamma allannissamut kajumissuseq kalaallit oqaasiisa ineriartortinnissaannut pingaaruteqarput, aamma nunat tamalaani atuakkiortunut naleqqiunneqarsinnaasunik amerlanerusunik atuakkiortoqalissagutta piginnaasanik ineriartortitsineq pingaaruteqarpoq. Taamaattumik Nunani Avannarlerni Piorsarsimassutsikkut Attaveqaat (NAPA) aamma Kalaallit Atuakkiortut piginnaasanut suliniuteqarfik Allatta!
Qujalluni inuulluaqqusineq
Sivikitsumik, kisianni puigunaatsumik Anne Mette Gangsøy NAPA-mi pisortaareersoq maanna ungasinngitsumi inuulluaqqusussanngorparput. Anne Mettep uatsinnik sullissisimanera pillugu qujamasulluta taamaaliussaagut. Anne Mette Gangsøy NAPA-mi pisortatut Nunani Avannarlerni tamani issittormiut isiginnittariaasiannik qasusuilluni siuarsaasimavoq. Peqatigitillugu NAPA-p Kalaallit Nunaata sinnerani ilisimaneqarnerulernissaa sulissutigisimavaa. Kisianni Anne Mette kinaana? – Aap, kinaavunga? Sorpassuarnik
Inatsisit demoktratilu pillugit atuagaq atuartitsissut
Nuummi Eqqumiitsulianik Saqqummersitsivik aamma eqqumiitsuliortoq Stine Marie Jacobsen Law Shifters pillugu atuakkamik saqqummersitsisimapput. Law Shifters tassaavoq eqqumiitsuliornermi suliaq meeqqanut inuusuttunullu sammisoq, eqqumiitsuliortumit Stine Marie Jacobsenimit pilersinneqarsimasoq. Law Shifters 2019-imi Nuummi Eqqumiitsulianik Saqqummersitsivimmiissimavoq. Ukiuni kingullerni arfinilinni nunani arlalinni ingerlaarsimavoq. Law Shiftersip innuttaasut inuusuttunik inatsisit demokratilu