Viktoria Joelsen Allatta! Inersimasunut ajugaasoq: Silarsuaq nutaaq alla iserfigilerpara
Atuakkiami “Qilaappali”-mi nukappiaraq 1930-kkunni Tunumi peroriartortoq oqaluttuarineqarpoq.
Ukiut marluk matuma siorna NAPA-p allannermik unammisitsineq Allatta! sisamassaat aallarteqqippaa, siullermeersumillu inersimasunut unammisitsineq ingerlanneqarluni. 2023-mi decembarimi tunniussinissamut killigititaq sioqqullugu atuakkiat sisamat nassiunneqarsimapput. Atuakkianit nassiunneqartunit sisamaasunit Viktoria Joelsenip ataatami 1930-kkunni meeraanerani inuusuttuaraaneranilu Tunumi inuunera pillugu oqaluttualiaa naliliisunit tigulluarneqarpoq.
Viktoria Joelsenip oqaluttualiaa angummi nunatsinni piffiit allanngoriartorujussuarnerisa nalaanni misigisarsimasai aallaavigalugit takorluugaliaralugu atuakkiaraa. Oqaluttualiaq Viktoriap ataataanut oqaluttuallaqqissumut nersorinninniutaavoq. Pineqartoq Qilaappalimik (qilaatersorpalaamik) taaneqartarsimavoq, inuttarititaasup pingaarnerup siuaami kristumiunngorneq sioqqullugu inuusimasumut atsiunneqarnikuusimagami.
Viktoriap kissaatigiuaannarsimavaa ataatami inuunera pillugu atuakkiorniarluni, Allatta!-milu periarfissaqalerami taamaaliorpoq. “Ataatama puigortunngorsimanera paasigatsigu oqaloqatigiinnigut immiuttalerpakka, taamaalillunga misigisimasai sukumiisumik allassinnaalerlugit,” Viktoria Joelsen oqaluttuarpoq.
”Inuusuttuullunga takorloortarsimavara ullut ilaanni atuakkiornissara. Piffissap ingerlanerani eqqaasarsimavara, piffissakilliortarsimagamali aallartissimananga. Taamaammat aasaq radiukkut allannermik unammisitsisoqarnera tusarakku isumassarsivunga.”
Joelsen ima nassuiaavoq: “Kikkunnut tamanut qassinilluunniit ukioqaraluartunut unammisitsineq ammaanneqarmat imminut oqarfigivunga: Maanna piffissanngorpoq!”
Tamanna allassinnaassutsiminik ineriartortitsinissamut atuakkiortunngornissamillu takorluukkami piviusunngornissaanut periarfissatut isigaa.
Oqaluttualiaq nukappiaqqamut 1930-kkunni Tunumi asimioqarfimmi peroriartortumut tunngavoq. Nukappiaraq ataataqarani peroriartorsimavoq, angutaa piniariartilluni aallarami tikeqqinngisaannarsimammat. Nukappiaraq inersimasunngoruni angutaalluarniarusullunilu pinerrarissunngorusussimavoq, inuuninili tamaat peroreerluni angutitut inuuniarnermini akiugassaqarsimaqaluni.
“Annertunerusumik oqaluttuarnianngilanga atuartussap nammineq isummerfigisinnaajumaarmagu,” Viktoria Joelsen oqarpoq.
Viktoriap ajugaasutut innersuunneqarnini paasigamiuk tupaallappoq. ”Soorunalimi tupaallalaarpunga. Saniatigut aamma pissangaammerpunga. Taava eqqarsaat takkuppoq: Silarsuaq nutaaq alla iserfigilerpara. Inuusuttuaraallunga atuakkiornissara takorloortarpara, maannalu tamanna piviusunngorpoq. Aamma ataatama toqunerata nalaani ajugaasimanera paasigakku killitsissutigeqaara.”
Viktoria Joelsen ilinniartitsisutut perorsaasutullu ilinniarsimavoq, sinerissamilu ilinniarfinni arlalinni meeqqanik inuusuttunillu sullissisarsimalluni. Ulluni makkunani Kapisilinni uinilu najugaqarput, atuarfimmilu ilinniartitsisuullunilu aqutsisuulluni.
Maanna Sørine Steenholdt, Arctic Mediamik piginnittoq, suleqatigalugu oqaluttualiaq sukumiisumik suliarissavaat kingornalu atuakkiaq “Qilaappali” 2024-p naanerani saqqummersinneqassalluni.
Allatta! Inersimasunut allannermik unammisitsinermi naliliisartuupput: Sørine Steenholdt, Aviaq Fleischer aamma Minik Jerimiassen
Suliamik aqutsisuupput NAPA aamma Kalaallit Atuakkiortut.
Allatta! Inersimasunut allannermik unammisitsineq ukunanit aningaasaliiffigineqarpoq: Tapiissuteqartarfik Sermeq, Namminersorlutik Oqartussat Tipsernermit Lottornermillu aningaasaliissutaat aamma Eqqumiitsuliornermut Aningaasaateqarfik kiisalu NAPA.
Nutaarsiassat takunngitsoorpigit?
Tarnima nammatai
Hanne Gukkilu 2018 aasaagaa Tivolimi naapimmata suliniut naalaatsornerinnakkut pinngorpoq. Eqqumiitsuliortut taakku marluk isumaqatigiipallapput arlaanik pilersitsisariaqarlutik. Isiginnaartitsinissamik isumassarsiaat erniinnaq pingasoqiusanngorluni ineriartorpoq, isiginnaartitsissut, saqqummersitsineq atuagarlu. ”Tarnima nammatai” isiginnaartitsissusiaavoq isiginnaartunut attaveqartoq. Isiginnaartitsissussap isiginnaartitsinermini inuttaaffissani ilikkareersimallugu isiginnaartitsiffissaminut iserpoq isiginnaariartorlu isiminik attaveqarfigilereerlugu. Qungujuppoq isiminillu ilassilluni, apererususulersitsilluni, ”ajunngik?” Isiginnaartitseqatissanili saakkamigit, isiginnaarianut
NAPA Kalaallit Nunaanni
Nunani Avannarlerni suleqatiiinneq periarfissallu pillugit NAPA-p suliai pillugit ilisimasakippallaartoqarpoq. Taamaattumik ukiaq manna angalanermut missingersuutigut atorlugit kulturilerisut, inuusuttut inersimasullu ilisimasaqarnerulertinniarlugit Kalaallit Nunaata ilaani angalaarsimavugut. Angallat TU ilaaffigalugu Nuup Kujataanilu Aappilattup akornanni illoqarfiit nunaqarfiillu ukiaq 16-it ornissimavagut, novemberimilu Tasiilamiippugut Sisimiuniillutalu. Meeqqat, inuusuttut inersimasullu kulturilerisut naappinnissaat ilaatigullu NAPA-p
Indigenous Fashion Week Toronto 2022-mut qinnuteqaqqusineq
Indigenous Fashion Week Toronto (IFWTO) ukiup tullissaanut sapaatip akunnerata ataatsip ingerlanerani ilusilersuineq, eqqumiitsuliorneq il.il. pillugit sammisassaqartitsinissamut qinnuteqarnissamut ammaassipput. Nunap inooqqavi ilusilersuinermik, eqqumiitsuliornermik il.il. suliaqartut qinnuteqarnissaminnut kaammattorneqarput. Aamma kultureqarnermut Naalakkersuisoqarfik peqataanissamut qinnuteqarfigineqarsinnaavoq. Indigenous Fashion Week Toronto (IFWTO) tassavoq ukioq allortarlugu nunat inoqqaavinit mutit, assassukkat aamma annoraaminernit
Kalaallit Nordjobbimut qinnuteqarsimasut marloriaatinngorput
NAPA-mit paasisitsiniaaneq sukumiisoq kinguneqarpoq Nordjobb tassaavoq inuusuttunut nunani avannarlerni najugalinnut Nunani Avannarlerni nunamut allamut aasaanerani ukiulluunniit ilaani suliartorsinnaanermut periarfissaq. Kalaallit Nunaannut inuusuttut suliartorlutik tikittartut ukiumut 80-90-it missaanniittarput. Kalaallit nunanut allanut suliartortartut taama amerlatiginngillat. Kalaallimmi qinnuteqartartut aggguaqatigiissillugu ukiumut 5-6-iusarput. NAPA ukioq manna angalatitaqarsimavoq, Nordisk Ministerrådip ataani