Nunani Avannarlerni kalaallisut oqaloqatigiinnerit: Politikki
Eqqumiitsuliortut atugaasa pitsanngorsaaviginissaat anguniarneqarpoq, kisianni suut tamarmik aningaasaliiffigineqarsinnaanngillat, taama oqarpoq kulturimut naalakkersuisoq, Peter P. Olsen. Oqaloqatigiinneq takuuk imaluunniit tusarnaaruk.
NAPA sapaatit akunnerini aggersuni Nunani Avannarlerni kalaallisut oqaloqatigiinnerit saqqummiukkumaarpaai.
Immikkoortumi uani kulturimut naalakkersuisoq Peter P. Olsen, Inuit Ataqatigiineersoq oqaloqatigissavarput.
Ilisarititsineq
Qineqqusaartoqartillugu kulturilerisut eqqumiitsuliortullu qanoq pingaaruteqartiginerat atugaasalu pitsanngorsaavigineqarnissaat qineqqusaarutigineqartuartarput.
Qinigaareernerulli kingorna angorusutat imaaliallaannarluni anguneqarsinnaanngitsut Kultureqarnermut Naalakkersuisoq Peter Olsen oqarpoq. Taamaattorli eqqumiitsuliortut atugaannik pitsanngorsaasoqassasoq anguniarneqarpoq, kikkulli tamaasa oorinik milluuinnarlugit tuniorarneqarsinnaanngitsut naalakkersuisoq oqarpoq.
Inuup apersorneqartup oqaloqatiginerata oqariartuutaasalu pingaarnerit eqikkarnerat aana. Peter P. Olsenimik oqaloqateqarneq ataani isiginnaarsinnaavat tusarnaarluguluunniit.
Peter P. Olsen:
– Ukiunik 30-nik matuma siorna sanilliussigaanni ullutsinni eqqumiitsuliornermut kulturilerinermullu pissutsit pitsaanerupput.
– Kalaallit Nunaanni Namminersorlutik Oqartussat ilisimatusarnermut periusissiamik nutaamik saqqummiissapput. Oqaloqatigiinnerup kingorna januar 2023-mi periusissiaq saqqummiunneqarpoq.
– Kalaallit Nunaanni Namminersorlutik Oqartussat aningaasaqarnermut inatsit aqqutigalugu Nunatta Isiginnaartitsisarfianut ukiumut tapiissut 8,9 millioner koruuninit 10 millioner koruuninut qaffassimavaat.
– Isiginnaartitsisarfiup pisortaata Susanne Andreasenip kissaatigaa Nunatta Isiginnaartitsisarfia ukiumut tapiiffigineqartarnera suli 4 millioner koruuninik qaffanneqassasoq. Peter P. Olsenip kissaat paasivaa kisianni nassuiaalluni aningaasanik amerlanernik nassaarniarneq ajornakusoortuusoq, ingammik maanna Covid-19-ip kingorna aamma Ukrainemi sorsunneq pissutigalugit.
– Peter P. Olsen isumaqarpoq Kalaallit Nunaanni atuakkialerineq qarasaasiakkut digitalimik atuinermut saakkiartussasoq, atuakkat e-atuakkatut saqqummersinneqartarnerat sapernannginnerummat akikinnerullunilu.
– Peter P. Olsenip inuit allat politikeriunngitsut kulturimut nersornaammik tigusisussanik inunnik toqqaasalernissaat kissaatigaa.
– Filmiliornermut institutissaq politikerinit pilersaarutigineqarpoq, aamma isumassarsiaq ineriartorteqqikkusuppaa kiisalu aningaasaqarnermut inatsimmi aningaasassaanik nassaarissukkusullugu.
– Pisortat eqqumiitsuliortunut kulturilerisunullu pitsaanerusunik pissutsinik atugaqalersitsisinnaasut Peter P. Olsenip nassuerutigaa.
Naalakkersuisut eqqumiitsuliornermut kulturimullu politikkiat
Eqqumiitsuliorneq kulturilu Kalaallit Nunaanni suliassaqarfiupput pingaarutillit, aamma tapersersorniarlugit siuarsaaviginiarlugillu Naalakkersuisut arlalinnik suliniuteqarniarput.
Naalakkersuisut eqqumiitsuliornermut kulturimullu aningaasaliinikkut pingaarnertut tapersersuisarput. Naalagaaffik / staten? Naalakkersuisut kulturilerisut kattuffiinut aaqqissuussinernullu, kiisalu eqqumiitsuliortunut ingerlataqartunullu ataasiakkaanut aningaasaliisarput. Aningaasat taakku sammisassarpassuarnut tapersersuinertut atorneqartarput, matumani eqqumiitsuliornernut saqqummersitsinernullu, kulturikkut kingornussat tammatsaaliornerannut aamma kulturilerinermi kattuffinnut taakkulu akornanni attaveqarnerit ineriartortinneqarnerannut.
Naalakkersuisut aamma kalaallit nunani tamalaani isiginnaartitsivinniittarnerat siuarsaaffigaat, kalaallit eqqumiitsuliornerannik kulturianillu nunat tamalaat aaqqissuussaanni festivalini aamma aaqqissuussani takutitsisarnikkut, kiisalu kalaallit eqqumiitsuliortut kulturilerisullu nunat tamalaat paarlaasseqatigiittarneranni suleqatigiittarnerannilu tapersersortarnerisigut.
Taakku suliniutit saniatigut naalakkersuisut aamma Inuit kulturianni ileqqutoqqat pigiinnarnissaat siuarsaaffiginissallu assut pingaartitaraat. Tamakkununnga ilaapput ileqqutoqqat atorlugit eqqumiitsulioriaatsit soorlu qiperuineq, qiperuineq aamma annoraaminernik eqqumiitsuliorneq, kiisalu inuit-oqaasiinik ileqquinillu siuarsaaneq. Naalakkersuisut aamma ileqqutoqqat naleqartitallu nutarterneqarnissaat tapersersorpaat, soorlu piniarneq aalisarnerlu, taakku Inuit-kulturianni pingaaruteqartorujussuullutik ilaapput.
Ilinniartitaanermut, kultureqarnermut, timersornermut ilageeqarnermullu Naalakkersuisutut Peter P. Olsen naalakkersuisut eqqumiitsuliornermik kultureqarnermullu politikkianik ataqatigiissaarinissamut ingerlatsinissamullu akisussaasuuvoq.
Tassani Peter P. Olsenip atuakkiortut, filmiliortartut aamma isiginnaartitsisartut ukiut ingerlanerini siusinnerusukkut oqaloqatigiissutigisarsimasaat pillugit ilaatigut akissuteqassaaq.
PAASISSUTISSAT
Nunani Avannarlerni kulturi pillugu kalaallisut oqaloqateqarnerit suliarineqarnerat suliniummut Nordic Talks’imut atatillugu Nordisk Kulturfondimit taperneqarput.
Kalaallit eqqumiitsuliortut silarsuaanni suleriaatsit pillugit nutaanik oqaloqatiginneriaatsinik ineriartortitsinissamullu isumassarsisitsinissamik isummersuinissaq siunertaavoq. Sumiiffimmi, nunami namminermi aamma nunani avannarlerni nutaamik ineriartortinneqartumik oqallinnermut sunniinissaq siunertaavoq – kisianni pingaarnerusumik Kalaallit Nunaannit issittormiut isiginnittariaasiannik eqqartuiffiuvoq. Eqqumiitsuliortut, kulturilerisut aamma kulturi pillugu politikerit eqqumiitsuliornermi atugassarititaasut aamma Kalaallit Nunaanni kulturi pillugu politikkimik oqallisiginnissapput.
Neriuutigineqarpoq nunat avannarliit allat aamma Kalaallit Nunaat peqatigalugu nutaanik oqaloqatiginneriaatsinut suleqatigeeriaatsinullu isumassarsitinneqassasut.
Oqaloqatigiinnerit uku Nuuk Nordisk Kulturfestival 2023-p ingerlanneqarnerani oqaloqatigiinnerit nanginneqarnissaannut tunngaviliissapput.
Nutaarsiassat takunngitsoorpigit?
’Illernartunnguaq’: Upperisaq, allanngorneq toqqaanerlu pillugit oqaluttuaq
Inuit upperisaqarneri piffissap ingerlanerani qanoq allanngortarpat, aamma inuit upperisallit allanngornernit qanoq sunnerneqartarpat? Tassa taakkuupput apeqqutit ilaat isiginnaartitsissutip ’Illernartunnguaq’-p akiniagai, isiginnaagassiaq Nunat killiit aamma Nunat kangiamiuneersut isiginnaartitseriaasiannik akuleriissillugit aaqqissuussaasimavoq. Illernartunnguaq uumassusilik pillugu oqaluttuaq ’Illernartunnguaq’ isiginnaagassiaavoq angummit pingaarnertut inuttaasumit angummit Harusimit oqaluttuarineqartoq. Taassuma asasani annaasimasani “Illernartunnguaq” Tara
Kalaallit inuusuttai Nordjobbi aqqutigalugu suliartorusuttut amerleriangaatsiarsimasut
Assi: Siunissami kalaallit nordjobberit immaqa Geirangerimi, Norgemi saqisuusinnaapput. Nordjobb tassaavoq inuusuttunut 18-30-nik ukiulinnut, nunat avannarliit ilaanni allami ukiup ingerlanerani sulerusuttunut, neqeroorut. Kalaallit Nunaannit Nordjobbimut qinnuteqartartut amerleriangaatsiarsimapput. Nordjobb tassaavoq inuusuttunut 18 aamma 30-nik ukiulinnut, piffissami aalajangersimasumi nunat avannarliit ilaanni suliartorusuttunut, neqeroorut. Nordjobbi Nunani Avannarlerni tamani
Issittumi suliniuteqartut tapiiffigineqarnissaminnut maanna qinnuteqarsinnaapput
Ukiut tamaasa Nunat Avannarliit Naalakkersuisuisa Siunnersuisoqatigiivi Issittumi Suleqatigiinnermut Tapiissuteqartarfik aqqutigalugu 7,3 mio. kr.-nik agguaassisarpoq. Ukkatarineqartoq tassaavoq Issuttumi suliniuteqartut piujuartitsinissamut siuarsaaqataanissaat. Qinnuteqarneq maanna ammarpoq. Februarip 15-iata tungaanut qinnuteqartoqarsinnaavoq. NAPAp Ilisimatusarfiullu tapiissuteqarfik aquppaat. Issittumi Suleqatigiinnermut Tapiissuteqartarfik 2023-imi makku ilaatigut tapiissuteqarfigaai: The Circumpolar Maternal and Child Health group,
Allatta! 4.0 Inuusuttunut ulloq tunniussiffissaq qanilliartuaarusaarpoq
Marlunngorpat februarip 28-iani tassaavoq ulloq kingullerpaaq Allatta! Inuusuttunut qivittulikkersaarnermut oqaluttualiamik tunniussinissaq. Inuusuttut atuakkiortunut: Oqaluttuaaraliornermi unammisitsinermut Allatta! Inuusuttunut tunniussinissaq qanilliartorpoq. Unammisitsineq ukioq kingulleq novemberimi aallartittoq, oqaluttualiaaqqamik tunniussiffissaq ulloq kingullerpaaq tassaavoq marlunngorpat februarip 28-iat. Peqataaniaraanni piumasaqaatit annikittuararsuupput. Qulequtaq pingaarnersaaq tassaavoq ”oqaluttuat ersinartut”, inuusuttullu 15-25-t akornanni ukiullit tamarmik