Issittumi Suleqatigiinnermut Tapiissuteqartarfik agguaassivoq: Kalaallit Nunaanni piujuartitsinermik suliniutit tapiiffigineqarput
Nunat avannarliit Ministeriisa Siunnersuisoqatigiivisa Issittumi Suleqatigiinnermut Tapiissuteqartarfiat, nunat avannarliit Issittumi nunallu allat iluaqutissaannut suleqatigiinnermik siuarsaanissamik siunertalik, suliniutinut pissanganartunut arlalinnut aningaasaliissuteqarsimavoq, ilaatigut Siu-Tsiu-mut aamma MIO-mut.
Nunat Avannarliit Ministeriisa Siunnersuisoqatigiivisa Issittumi Suleqatigiinnermut Tapiissuteqartarfiat, NAPA-mit – Nunat Avannarlerni Piorsarsimassutsikku Attaveqaatimit aamma Ilisimatusarfimmit aqunneqartoq, ukioq manna suliniutinut 22-nut aningaasaliissuteqarpoq. Ukioq manna qinnuteqaatit 56-it tiguneqarmata, 2022-mut 2023-mullu sanilliullugit amerlanerujussuupput, tamannalu Issittumi piujuartitsinermik kulturimillu suliniutinik siuarsaanissamut soqutiginninnerulernermut pimoorussinerulernermullu takussutissaavoq.
Suliniutinut tapiissutigineqartunut assersuuteqariarta:
Siu-Tsiu — Arctic-Art-Works
Qaqortumi suliniut Siu-Tsiu, inuusuttut toqqissisimasumik ineriartorfissaannik pilersitsinissamik siunertaqarpoq. Qaqortumi naqiterivimmik pilersitsinikkut suliniut kalaallit eqqumiitsuliornermik piginnaasallit tapersersorniarlugit siuarsarniarlugillu suliniuteqarpoq, tamatumalu saniatigut inuusuttut eqqumiitsuliornermik naqiterinermilu piginnaasanik ineriartortitsinissamut periarfissaqartinniarlugit. Suliniut tamanna suliffissanik pilersitsinissamut aamma inuusuttut piginnaasaannik nammineersinnaanerannillu nukittorsaataassaaq. Siu-Tsiu Danmarkimi Grennessminde aamma Norgep avannaani Daiddadallu suleqatigai, eqqumiitsuliorneq kulturikkullu paarlaasseqatigiittarneq aqqutigalugu inuusuttunut toqqissisimasumik ineriartorfissamik pilersitsinissaq siunertaralugu.
Suliniut 350.000 koruuninik aningaasaliiffigineqarpoq.
MIO – Kalaallit Nunaanni meeqqat naammagittaalliortarfianik pilersitsisoqarsinnaanersoq misissuineq
MIO, Kalaallit Nunaanni meeqqat pisinnaatitaaffiinik sullissivik, Kalaallit Nunaanni meeqqat naammagittaalliortarfiata pilersinnissaanut aqqutissiuussisumik misissuinermik suliaqarpoq. Suliniummi siunertaavoq meeqqat pisinnaatitaaffiisa malinneqarnerulernissaat qulakkeerniarlugu, Nunavummi, Islandimi Danmarkimilu ilisimasat misilittakkatillu atornerisigut. Siunertaavoq Kalaallit Nunaanni meeqqat toqqaannartumik naammagittaalliorsinnaanissaat, pisinnaatitaaffiisa ataqqineqarnissaannik qulakkeerinnissinnaasumik, pisariaqartumillu ikiorneqarnissaannut. Suliniut tamanna Kalaallit Nunaanni meeqqat pisinnaatitaaffiinik nukittorsaataassaaq, meeqqanullu atugassarititaasunik pitsaanerusunik pilersitsissaaq.
Suliniut 300.000 koruuninik aningaasaliiffigineqarpoq.
Aningaasat katillugit nunani avannarlerni arlalinni, ilaatigut Danmarkimi, Sverigemi, Finlandimi Kalaallit Nunaannilu, suliniutinut agguaanneqarput.
NAPA-p suliniutit pingaarutillit taakku tapersersorniarlugit tulluusimaarutigaarput, taakkumi Kalaallit Nunaanni eqqumiitsuliornermik kulturimillu siuarsaaginnanngillat, aammali inuusuttut periarfissaannik pisinnaatitaaffiinillu nukittorsaasuupput. Suliniutit ineriartornerat inuiaqatigiinnullu pitsaasumik sunniuteqarnerat malinnaaffigissallugu qilanaaraarput.
Nunani avannarlerni suleqatigiinnermut ministerit aningaasanut immikkoortitsinermut akisussaanerpaapput, Nunanilu Avannarlerni Issittoq pillugu Siunnersuisoqatigiit (NRKA) aningaasanik agguaassinermut akisussaapput, NAPA-p Ilisimatusarfiullu ataatsimoorlutik aningaasanik aqutsineq akisussaaffigaat. Naliliisartut, ph.d.-itut ilisimatusartut issittumilu suliffissaqartitsivimmit immikkut ilisimasallit, soorlu inuussutissarsiortut, kulturikkut suliaqartut aningaasaqarnikkullu ilisimasallit, qinnuteqaatinik nalilersuiqataapput. Nunani Avannarlerni Ministerit Siunnersuisoqatigiivi Tapiissuteqarfimmut aningaasaliisuuvoq.
Maannakkut suliniutit sorliit Issittumi Suleqatigiinnermut Tapiissuteqartarfik aqqutigalugu aningaasaliiffigineqarnersut takukkit:
| Qinnuteqartoq | Suliniut | Nunaq | |
| Jarvik Geoconsulting AB | The Ikaite columns – past and future, and prospects in a changing Arctic – 3rd year | Sverige | |
| Copenhagen Business School | Towards a socially just transition in the Arctic: Exploring, theorizing and disseminating best practice in meaningful stakeholder engagement for communities | Danmark | |
| University of Oulu | Arctic Healthy Aging communities: Safe and inclusive outdoor environment and public spaces (The Nordic AHA-Communities) | Finland | |
| International Work Group for Indigenous Affairs (IWGIA) | Monitoring Indigenous Peoples’ rights in Sápmi – Phase 3 | Danmark | |
| University of Lapland | Sustainable Indigenous Tourism in the Nordic Arctic | Finland | |
| Greenland Institute of Natural Resources | Enhancing narwhal conservation for sustainable Arctic development through innovative monitoring technologies | Kalaallit Nunaat | |
| MIO | Kalaallit Nunaanni meeqqat naammagittaalliortarfianik pilersitsisoqarsinnaanersoq misissuineq | Kalaallit Nunaat | |
| University of the Faroe Islands | Genetic diversity in fish species in the Arctic ecosystem | Savalimmiut | |
| Aileen Espiritu (UiT – The Arctic University of Norway) | ARCSUS+SDG: Governing Arctic Urban Sustainability through the lens of the UN’s Sustainable Development Goals | Norge | |
| Old Friends Industries | YOUR STORY OUR FUTURE – Defining Arctic Leadership | Danmark | |
| The Arctic Council’s Working Group on the Protection of the Arctic Marine Environment (PAME) | Cape Town Agreement: Safety of fishing vessels in the Arctic | Island | |
| Hrimfare HB | Sailing4Science Arctic-Sustainable arctic sailing tourism with cocreation of citizen science for benefits of local communities and the arctic research agendas | Sverige | |
| The Arctic Council’s Working Group on the Conservation of Arctic Flora and Fauna (CAFF) | Arctic Biodiversity Monitoring Toolkit Phase III | Island | |
| University of Iceland, Department of Geography and Tourism | Tourism Employment in the Arctic: Towards Decent Work | Island | |
| In futurum | Stemmer i Norden: Et kunstnerisk sprog for retfærdighed & inklusion | Danmark | |
| Siu Tsiu | Arctic Art Works | Kalaallit Nunaat | |
| Tænketanken for Digital Infrastruktur | Infrastrukturel udsathed i Arktis / Infrastructural deprivation in the Arctic | Danmark | |
| Arctic Mayors’ Forum | Strengthening Local Voices in Arctic Governance | Norge | |
| PAME | Sixth meeting of the Arctic Shipping Best Practice Information Forum | Island | |
| Aarhus University | Flushwatch: An educational program on litter flushed from the toilet to the sea | Danmark | |
| PAME | A 10-year trend in Arctic Tourism vessels | Island | |
| NORDTING – Amund Sjølie Sveen | PanArcticVision 2024-26 | Norge | |
Nutaarsiassat takunngitsoorpigit?
NAPAmi suliniutinut ataqatigiissaarisussaq sullarissoq
Maannguaq Rosing NAPAmi suliniutinut ataqatigiissaarisunngorpoq. Taanna Formel-1-imi sukkaniuttartutut sukkatigaluni aallartilluareerpoq. Ataasinngornermi aggustip 15-iani Maannguaq Rosing nuannaarluni NAPAmut iserpoq. Suliniutinut ataqatigiissaarisussatummi ulloq taanna Maannguaq sulileqqaarpoq. Maannguaq kajumissuseqarluarluni suliassaq siulleq aallartippaa. Suliassarli imaannaanngitsuuvoq. Taassumami allagarpassuit digitalinngortittussaammagit. Ullulli pingasuinnaat qaangiutereersut pappilissat tuusintilikkaat skannereerlugit suliaq naammassivaa. Maannguaq eqqissisimasuuvoq sukkasuumillu
Issittumi nukissiorneq pillugu unammisitsineq
Nordisk Energiforskning (NEF) nunani avannarlerni nukissiuutit pillugit suleqatigiinnermik tapersersuinermik siunertaqarpoq. Taakku ukiut tamaasa nunani avannarlerni nukissiutit pillugit unammisitsisarpoq (Nordic Energy Challenge), nukissiuutinillu isumaginnittoqarfinni suliaqartut ukiumi sammisamut isumassarsiatik nassiussinnaavaat. Ukioq manna qulequtaavoq Issittumi nukissiorneq. Tassani 7,792 DKK-niit 38,963 DKK-nut eqqugassaassapput! Nunat issittormiut assigiinngiiaartunik unammilligassarpassuaqartut aamma ataavartumik
’Illernartunnguaq’: Upperisaq, allanngorneq toqqaanerlu pillugit oqaluttuaq
Inuit upperisaqarneri piffissap ingerlanerani qanoq allanngortarpat, aamma inuit upperisallit allanngornernit qanoq sunnerneqartarpat? Tassa taakkuupput apeqqutit ilaat isiginnaartitsissutip ’Illernartunnguaq’-p akiniagai, isiginnaagassiaq Nunat killiit aamma Nunat kangiamiuneersut isiginnaartitseriaasiannik akuleriissillugit aaqqissuussaasimavoq. Illernartunnguaq uumassusilik pillugu oqaluttuaq ’Illernartunnguaq’ isiginnaagassiaavoq angummit pingaarnertut inuttaasumit angummit Harusimit oqaluttuarineqartoq. Taassuma asasani annaasimasani “Illernartunnguaq” Tara
Siunnersuinissamut piareersimasoq
NAPA-mi siunnersortitta (Nina Skydsbjerg) erninerminut atatillugu sulinngiffeqarnerani erninermut sulinngiffeqarnermi paarlattaagallartumik atorfinitsitivugut. Tassunga atorfinippoq Pauliina Oinonen, suullu pikkoriffiginerlugit takutitsinissaminut piareersimalluinnarpoq!Pauliina Finlandimeersuuvoq, nunanili avannarlerni assigiinngitsuni arlalinni Islandimi Savalimmiuni Qallunaat Nunaanni Ålandimilu najugaqareersimavoq. Taassuma saniatigut aatsaat Kalaallit Nunaanni najugaqarluni siullermiilinngilaq. Ukiummi affaani 2019/2020-mi Nuummi najugaqareersimavoq. Kalaallit Nunaanni najugaqarnermini